استعاره مفهومی: نقطه تلاقی تفکر و بلاغت در قصاید ناصرخسرو
Authors
Abstract:
استعاره مفهومی یا شناختی بر پیوند میان زبان و تفکر تأکید دارد و استعاره را بیش از آنکه مربوط به زبان بداند، به اندیشه مرتبط میداند. استعاره پیش از آنکه در قالب یک عبارت زبانی بیان شود، بر مبنای یک تفکر ذهنی ساخته میشود. این رویکرد جدید توجه منتقدان را به زیرس یی ذهنی جلب می‌کند که در فرایند ساختن استعاره نقش مهمی دارند. ناصرخسرو، یکی از شاعران اندیشمند و فیلسوف سبک خراسانی، در بسیاری از قصاید خود، از استعاره بهره گرفته است. استعاره‌هایی که وی به کار می‌برد همه در قلمرو نظام عقیدتی و دینی او می‌گنجند و شاعر بسیاری از مفاهیم فکری مورد نظر خود را به صورت استعاره‌های مفهومی بیان می‌کند. از آنجایی که قصاید ناصر خسرو بیشتر در حیطه ادبیات تعلیمی جای می‌گیرند و در نگاه اول، چندان از شگردهای ادبی سود نمی‌جویند، این پژوهش بر آن است با بررسی پنجاه صفحه از دیوان قصاید ناصرخسرو بر اساس رویکرد استعاره مفهومی نشان دهد که شاعر بسیاری از مفاهیم و عقاید را در قالب استعاره‌های شناختی بیان کرده و این امر در بالا بردن درجه ادبیت کلام وی مؤثر بوده است.
similar resources
کاربرد استعارۀ مفهومی در قصاید ناصرخسرو
ناصر خسرو قبادیانی، شاعر اسماعیلی مذهب قرن پنجم (394-481هـ ق) است که در سراسر دیوانش می‌کوشد تا آرمان‌ها و عقاید خود را در قالب قصیده به سمع و نظر مخاطب برساند. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا بر اساس نظریۀ استعارۀ مفهومی قصاید وی را تحلیل شود. برای پیشبرد کار چهار مقولۀ خرد، تأویل، سخن و بدن انتخاب شد و حوزه‌های مبدأ در آنها مورد بررسی قرار گرفت. چینش حوزه‌های مفهومی مبدأ و مشاهدۀ آنها در کنار...
full textناصرخسرو و پساقصیده (تحلیل شاخصه های پسامحوری در قصاید ناصرخسرو)
قصیده از سنتیترین قالبهای ادبی است که بنابه کلیت منسجمش ظرفیت ویژهای در مدح و تعلیم دارد. موضوع واحد و پردازش این موضوع در یک قالب و ساختار بسته باعث میشود تا القای معنی و تأثیرگذاری قصیده بر مخاطب بیشتر شود. قصاید ناصرخسرو، برعکس قصاید رایج سبک خراسانی، بنابه تأویلی بودن زبان، فرمی فرارونده، صیروری و چندلایه به خود گرفتهاند که میتوان اصطلاح پساقصیده را برای آنها به کار برد. پساقصیده، ناظ...
full textمفاهیم عربی و قرآنی در قصاید ناصرخسرو
به سبب انس مسلمانان با قرآن کریم و قرائت و احکام قرآن، تأثیر مفاهیم قرآنی را در شعر شاعران وآثار نویسندگان به طور مستقیم و غیر مستقیم به شیوه های گوناگون تلمیح، اقتباس، و اشاره میتوان مشاهده کرد. موضوعی که در آثار شاعران و نویسندگان قرن‌های چهارم و پنجم فزونی می‌یابد و اوج این تأثیرپذیری در آثار ناصرخسرو نمایان است. جلوه‌های آیات قرآنی بکار رفته را در اشعار ناصرخسرو نیز با شا...
full textبررسی استعاره در دیوان ناصرخسرو
هدف از نگارش این مقاله بررسی مواد استعاره، ساختار استعاره، ویژگی و شگردهای استعاره‌سازی به عنوان مهمترین عنصر خیال در دیوان ناصرخسرو است. اعضای بدن انسان، طبقه‌های مختلف مردم، طبیعت، دنیا و آسمان مهمترین عناصری هستند که ناصرخسرو به عنوان مواد استعاره در دیوان خود از آنها بهره برده است. ناصرخسرو بیشتر برای توضیح و تبیین اندیشه‌های مختلف خود به عناصرخیال از جمله استعاره توجه داشته و بر...
full textMy Resources
Journal title
volume 10 issue 1
pages 71- 84
publication date 2018-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023